Eerst even terug naar de basis. CSR, dat staat voor Corporate Social Responsibility. Zeg maar: als bedrijf je verantwoordelijkheid nemen om de wereld een beetje beter te maken. Dat zit bij ons al sinds de oprichting van AFAS in de genen, en afgelopen jaren hebben we er ook een helder beleid voor ontwikkeld. Nu heeft Europa verplichte rapporteringsregelingen in het leven geroepen, onder de naam CSRD: Corporate Sustainability Reporting Directive. Kort gezegd moet je laten zien wat je doet.
Er is vanuit Europa een keurig schema bedacht, waarbij grote beursgenoteerde bedrijven in 2024 als eerste moeten beginnen met verantwoording afleggen, en een deel van de andere bedrijven later volgt. Wij besloten daar een voorschot op te nemen, en alvast gedeeltelijk over 2022 te rapporteren. Omdat we CSR belangrijk vinden, maar ook omdat we weten dat veel van onze klanten dit straks óók moeten, en we de weg voor hen willen verkennen. Data inzichtelijk maken is daarnaast ook, zeg maar, echt ons ding. We begonnen er ook mooi op tijd mee, al in oktober. En toch zijn we geschrokken. Want het bleek dat ook wij heel veel zaken niet vastlegden, waar we wel over moeten gaan rapporteren.
Daar zijn we mee aan het werk gegaan. De uitdaging was helder: we wilden op zeven kengetallen rapporteren, en dat laten auditen door onze accountant. We hadden ons op twee zaken verkeken:
In de eerste plaats op hoe concreet die rapportage moet zijn. Het is niet genoeg om als doel te benoemen dat je per die en die datum zelfvoorzienend wilt zijn qua energie. Je moet precies de scope afbakenen, aangeven hoeveel je nu verbruikt, hoeveel daarvan in Nederland opgewekt wordt, hoeveel je zelf opwekt, enzovoort. En dat moet je ook kunnen bewijzen.
Dat was het tweede punt waar we ons op verkeken hadden. We leggen heel veel vast, maar bijvoorbeeld ons energieverbruik niet. Wél hoeveel we betalen aan onze energieleverancier, niet om hoeveel kWh dat dan gaat. Dat staat natuurlijk wel op de factuur, en die factuur hebben we heus opgeslagen, maar dat moesten we dus wel zelf nog op gaan zoeken.
Voor de zeven kengetallen waar we nu over rapporteerden, zijn we als financiële afdeling zeker een week of vier, vijf druk geweest om de juiste cijfers op de juiste manier inzichtelijk te krijgen. Daardoor kun je in ons jaarverslag bijvoorbeeld lezen dat we in 2022 24.000 kilo restafval produceerden, dat 88% van onze medewerkers een wachtwoordmanager gebruikt, en dat we voor 8,5% zelfvoorzienend waren qua energie.
Dat hebben we uiteindelijk inzichtelijk gekregen, door zelf portalen en dashboards te bouwen. Voor de goede orde: wij richten onze eigen (standaard)software in zoals al onze klanten dat doen, we zijn niet de afdeling productontwikkeling. Het goede nieuws is dus: dit kán gewoon. Het minder goede nieuws: we waren dus vier, vijf weken bezig met zeven kengetallen en over een paar jaar moeten we rapporteren over duizend kengetallen. Duizend, ja.
Wij hebben de eerste stappen gezet, en weten dat we nog veel te doen hebben. Voor onszelf én voor onze klanten. Zij zullen zelf óók in beweging moeten komen. Dat begint met het opstellen van een visie. Uit die visie destilleer je concrete doelen. Want Europees is wel vastgelegd hoe je moet rapporteren, maar niet wat je moet gaan doen. Voor ons is elektriciteitsverbruik belangrijk, maar dat kan zomaar anders zijn als je een transportbedrijf hebt.
Heb je doelen? Dan is de volgende stap: aan het werk. Niet alleen met het halen van die doelen, maar ook met het vastleggen van de weg daar naartoe. Dat betekent: véél inrichten. Echt, meer dan je denkt. Wij moeten straks bijvoorbeeld ook rapporteren over onze leveranciers. Dan moeten we dus wel regelen dat we hen om de juiste gegevens vragen, én dat we ze krijgen. Veel van onze leveranciers hoeven zelf niet te rapporteren, maar krijgen zo dus wél met CSRD te maken.
Daar hoef je nu niet meer van te schrikken. Maar het is wel slim om aan de slag te gaan. Ik hoop dat dit een goede wake-up-call is. En de komende maanden neem ik je met plezier mee langs de lessen die wij al leerden.
Meer weten over CSRD? Hoe ga je aan de slag met je CSR-beleid en de vastlegging? Bekijk het webinar terug!